Birinci Balkan Savaşları’nda Sırbistan’ın Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılması akabinde Kral Peter, ‘Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı’nı kurdu. Kral Peter’den sonra yerine gelen l. Aleksander’a 1928 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, ‘Gazi’ unvanıyla Osmanlıca yazılmış bir mektup gönderdi. Harf Devrimi’nden evvel yazıldığı görülen mektupta, Atatürk, Kral Aleksander’a ‘Elçilik Atama Kararı’nı bildiriyordu.
24 Kasım günü Arthill Müzayedecilik tarafından açık artırmayla satışa sunulacak olan mektup, Türkiye Cumhuriyeti Reisi Gazi Mustafa Kemal gofreli (soğuk damgalı), Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü ibareli, devrin Hariciye Nezareti evraklarını yazan ünlü hattat Tuğrakeş İsmail Hakkı Altunbezer tarafından Osmanlıca yazıldı ve 4 sayfadan oluşuyor. Mektupta şu kelamlar yer alıyor:
“Türkiye Reis-i Cumhuru Gazi Mustafa Kemal…
Sırp, Hırvat ve Sloven Hükümdarı Majesteleri 1.Aleksander
Kadri ulu ve halis dost
Türkiye Cumhuriyeti ile Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı ortasındaki bağların tesis ettiği ahenk ve yoldaşlığı korumak ve güçlendirmekle yükümlü ve mükellef olunduğundan, Büyük Millet Meclisi’nde Eski Genel Siyasi İşler Müdürü ve Samsun Milletvekili olan Nusret Sadullah Bey’i Majestelerine ‘Olağanüstü Delege ve Elçi’ olarak atamaya karar verdim. Bugüne kadar gösterdiği bilgelik ve basireti göz önünde bulundurarak kendisine emanet edilen ulu misyonları Majestelerinin itimadını kazanacak biçimde yerine getireceğinden eminim.
Gazi M. Kemal”
Özel koleksiyona ilişkin olan ve müzayedede “Evrak-ı Şahane/ Islak İmzalı” ismiyle açık artırmayla satılacak olan mektubun yeni bedeli 11 bin dolar olarak belirlendi.
1933’TE TÜRKİYE’YE GELMİŞTİ
Birinci Aleksander, Ekim 1933’te Türkiye’yi ziyaret etmiş ve dönüşte bir dergiye verdiği söyleşide Atatürk için şunları kaydetmişti;
“Gazi’yi severim. Vaktin muhtaçlıklarını olağanüstü hoş gören ve milletini ona intibak ettirmek için muazzam bir çaba yapan bu dahi adama karşı derin bir sempatim vardır”
“ONU ÖLDÜRENLER BENİ DE ÖLDÜRECEK”
1934 yılında Aleksander’ın suikasta uğraması akabinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşlarından Şükrü Kaya’dan aktarmak suretiyle Hasan İstek Soyak anılarında şöyle demişti: “Hatırlarım, Yugoslavya hükümdarı Aleksander’in Marsilya’da öldürüldüğünü haber alır almaz, çabucak Atatürk’ün yanına koştum. Başvekil ile Dışişleri Vekili de oradaydılar. Atatürk, hükümdarın öldürüldüğünü öğrenmişti… Çok müteessirdi: ‘Ben, Aleksander’i öldürenleri biliyorum, şayet onlar fırsat bulurlarsa beni de öldürürler’ dedi”