Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu 6’lı Masa’nın kararlarıyla ilgili olarak bilgi vererek, “Biz yaklaşık birkaç toplantıda şu temel problemle ilgilendik; ‘acaba genel liderler cumhurbaşkanı yardımcısı olsun mu?’ diye uzun istişareler yaptık. Genel liderler Cumhurbaşkanı yardımcısı olması konusunda mutabakata vardık” açıklamasını yaptı. Mehmet Akif Ersoy’un “Bir Cumhurbaşkanı seçtiniz diyelim. O Cumhurbaşkanı dedi ki “Sizin oyunuz düşüktü, ben bu kararı veriyorum… ” sorusuna da Davutoğlu, “Bunu dediği anda kriz çıkar, Meclis takviyemizi çekeriz, ülke seçime sarfiyat.” karşılığını verdi.
Habertürk’te Mehmet Akif Ersoy’un sorularını yanıtlayan Davutoğlu, şu açıklamaları yaptı:
Anayasal olarak da olur. Çerçeveyi güzel koymak lazım. Çok güçlü bir yıllık süreç geçti. 2022 sıkıntı bir yıldı. 6 Masa’da 1 yılını tamamladı. 5 Ocak’taki toplantı öncesindeki genel atmosfere bakıldığında iktidar yanlıların büyük bir kriz çıkacağı beklentisi vardı. 5 Ocak’ta bir kriz çıkmaması; hatta kuvvetli bir bildiriyle 2 metnin 30 Ocak’ta tanıtımı yapılacağı açıklamasında iktidar kanadında paniğe sebebiyet verdi. Kastettiğimiz şey; geçiş süreci içinde toplumu bu tek aklın, tek adamın yönettiği zihniyetten, yanlışlar manzumesinden alıp, kurumsal hakkın, katılımcılığın, dayanışmanın olduğu, yetki ve sorumluluk istikrarlarının paylaşıldığı sisteme geçmek istiyoruz. Bu sınavı yanlışsız atlatırsak; geçiş sürecinde farklı gelenekleri temsil eden 6’lı Masa’nın daima bir arada çalışma ahlâkını geliştirmesi.
“Genel liderler Cumhurbaşkanı yardımcısı olacaklar”
6’lı Masa’da bu mevzuda rastgele bir ihtilaf kelam konusu değildir. Geçiş sürecinde ortak, kurumsal hakkı, müracaat, dayanışma, istişareyi harekete geçireceğiz. Bu metinle değerli bir eşik aşıldı. Biz bu eşiğin aşılmış olmasının memnunluğu içindeyiz. Bu metni bugün sayın Akşener’e verdim. 5 başkanı kapalı zarf içinde gönderdim. Biz bunu mahremiyet içinde yönettik. Ortak siyasetler metni ile birlikte açıklayabilmek için 30 Ocak’ı tercih ettik. Elimizde çok kuvvetli iki mutabakat var. Daima şunu söyledik; birlikte yöneteceğiz dedik. Bu bir ilkesel konum. Bu kadar deneyimden sonra bizi anayasal zorluğa düşürecek metne imza atmayız. Asla vesayet altında çalışacak bir Cumhurbaşkanını işbaşına getirmeyiz. Güçlü cumhurbaşkanı olacak; ancak şimdiki Cumhurbaşkanı anlayışıyla tek başına karar veremez. Biz yaklaşık birkaç toplantıda şu temel sıkıntıyla ilgilendik; sanki genel liderler cumhurbaşkanı yardımcısı olsun mu diye uzun istişareler yaptık. Genel liderler Cumhurbaşkanı yardımcısı olacaklar.
Sinan Ateş açıklaması
İlkesel olarak hepimiz sürecin içinde olacağız. Bugün Bahçeli-Erdoğan bağlantısı vesayet münasebetidir. Bahçeli’nin hiçbir sorumluluğu yok fakat Erdoğan’a her şeyi yaptırıyor. Bahçeli dışarıda lakin Erdoğan ‘Bahçeli ne düşünüyor’ diye daima onu ziyaret ediyor. Sinan Ateş olayı mesela. 12 gün oldu 38 yaşında, 2 çocuk babası vatandaşımız sokak ortasında öldürüldü. Cumhurbaşkanı çıkıp da ‘Biz bu işin takipçisi olacağız’ diyemiyor. Bekir Bozdağ’ın söylemesi kıymetli değil. İtfaiye müdürü neden söylemiyor da Cumhurbaşkanı ‘yangını söndüreceğiz’ diyor. Biz sorumluluğu paylaşmak ismine kabinede olacağız. Cumhurbaşkanı seçip, bütünüyle onu kamuoyunun karşısına muhatap kılıp, kendimiz kenara çekilmeyeceğiz. Yetki sahibi olunca sorumluluk sahibi de olunur. Cumhurbaşkanını tek adam durumuna düşürmeyeceğiz.
Bir de muhalefetten tek adam gitmesini gerektiğini söyleyenler de aslında Cumhurbaşkanının kendi yardımcılarına istişaresini bile vesayet üzere görüyor. Erdoğan son seçimde yüzde 52,4 aldı. Ona oy verenlerden muhakkak toplum bölümün bize oy vermesi için 6 siyasi parti çıkıp, kampanya yapacak. 6’lı Masa’dan her birimiz aday olsun, rastgele birisinin yüzde 50’yi yakalaması mümkün mü? Sayın Akşener’e de kendi partisi görmek ister. Sayın Babacan’ı, sayın Uysal’ı, sayın Karamollaoğlu da öyle. Biz masayı kurarken doğal adaylıklarımızdan feragat ederek masaya geldik.
“Hepimiz bu sıkıntının içindeyiz”
Bizim ortamızda bir mutabakat metni bu. Ben Başbakanlık yaptım. Evvelden Bakanlar Heyeti’nde karar çıkması için bütün bakanların imza atması gerekiyordu. Bu Başbakan üzerinde de vesayet manasına mı geliyor? Türkiye’de 4 partili hükümet de kuruldu. Her mevzuda Başbakan’ı istişareye zorlayan bir şey. Aramızdaki mutabakat bu diyeceğiz, natürel ki Cumhurbaşkanının imzasıyla çıkacak. Biz Cumhurbaşkanı yardımcısıyız, elimizin taşın altına koymuşuz. Hepimiz bu problemin içindeyiz. Bu sözlerimin iki ana hedefi var. Birincisi seçimi kazanmak. Biz şayet çıkıp kitlelerin önüne bizim cumhurbaşkanı adayımız bu şahıstır deyip oy isteyeceksek, o kitlelerin bizim etkimizi görmesi lazım. Kendilerini temsil ettiğini düşünen toplumsal bölümlerin orada yetki sahibi olarak görmeleri seçim kazandırır.
“Türkiye’yi temsil edecek Cumhurbaşkanı seçeceğiz”
1 yıldır biz çok kıymetli metinler ürettik. Her toplantı öncesinde bu masanın çökeceği savında bulundu sayın Cumhurbaşkanı. Oturduk, konuştuk ve uzlaştık. Ola ki vakit darlığı münasebetiyle yeteri kadar izah edemediğim durumlar olmuştur. Net söyleyeyim; 30 Ocak’ta bunu açıkladığımızda herkesin kalbine su serpilecek. 30 Ocak’ta yol haritasını gördüğünüzde zihinlerden bu sorular gidecek. Benim bunu söylemem sebebim; yarın isim üzerine konuşacağız. Ben oradaysam kelam hakkım olacak. Birebir şeyi sayın Kılıçdaroğlu da demek zorunda. Sayın Akşener’e, sayın Karamollaoğlu’na sorular gelecek. Bizim kitleleri ikna etmemiz için ‘merak etmeyin, Türkiye’yi temsil edecek Cumhurbaşkanı seçeceğiz, biz onun yanında idare sürecinde olacağız’ dememiz gerekiyor.
Hükümet kurulduktan sonra sayın Cumhurbaşkanının güçlü hükümeti yönetebilmesi için halkın hepimizin yanında olduğun görmesi, o Cumhurbaşkanını rahatlatır. Meclis’te Cumhurbaşkanının ardında 6 partinin de kümesi Cumhurbaşkanının ardında diye onu desteklemekten daha büyük bir yetki Cumhurbaşkanına verilmez. Böylelikle o Cumhurbaşkanının gerisinde duracağız, üstünde durmayacağız. Evvel Cumhurbaşkanı olacak ardında 6 tane ya da 5 tane Cumhurbaşkanı yardımcısı olacak. Halk bilecek ki, 5 ya da 6 genel lider onun yanında. Yetkiyi ve sorumluluğu da paylaşıyor diye düşünecek.
“Aynı vakitte sorumluluk üstleniyoruz. Risk alıyoruz”
Bizim açıklamamızı 5 Ocak’ta dikkatli okuyanlar fark etmiştir. Milletimiz müsterih olsun. O masa hem düzgün işleyecek hem de ülkeyi pürüzsüz yönetecek. Orada dedik ki, ‘Cumhurbaşkanlığı adaylığı süreci ile milletvekili adaylıkları birlikte değerlendirilecek’. Biz toplucak 360’ı çıkarmak için en optimum seçim algoritmasını kuracağız. Artık bu ne demektir? Bütün gücümüzle Meclis’te 360’ın üzerine çıkmak için algoritmalar geliştireceğiz. Kaç milletvekili varsa o kadar bakanlık alacak. Diyelim ki A partisi büyük çoğunluğa sahip 7-8 bakanlığı olacak. 6’lı masada olanların hepsi cumhurbaşkanı yardımcısı ve en az 1 bakanlık alacak. Tıpkı vakitte sorumluluk üstleniyoruz. Risk alıyoruz. Kendi kitlemizi ikna edeceğiz. Eşitlik stratejik kararlarda. Mesela kıymetli atamalar. Herkesin içine, toplumun içine sinecek halde. Seçim günü akşamı Türkiye’de hiçbir kesitin ‘biz kaybettik’ anlayışına kapılmaması.
Cumhurbaşkanı adayından evvel prensipleri belirledik. Cumhurbaşkanı çizginin dışına çıkarsa, genel liderler şunu diyebilir ‘Bak biz anlaşmıştık’. Yeni bir Türkiye doğuyor. Bu sancıları yaşayacağız. 4 Ocak günü Beştepe’de kimlerin ne konuştuğunu biliyorum; yarın bu masa çökecek dendi. Çöktü mü, çökmedi. Makul 6 siyasi başkanlar oturdu. Ortamızda tatlı sert tartışmalar oluyor. Metni ortaya çıkardık. Kimsenin tek başına, bir kesiti temsil eden olmasın. Bugün Erdoğan’ın atamaları niçin rahatsız ediyor? Zira yakınlarını atıyor, kimseye danışmıyor, liyakate bakmıyor. Merkez Bankası deneyimi olmayan birisini Merkez Bankası Başkanı atıyor. Alacağımız önümüze özgeçmişlerri, deneyimine bakarız. Bu makul insanların ortak buluştuğu sistemin ismi uzlaşıdır, demokrasidir. Bir vesayet asla olmayacaktır.
“Meclis’te Cumhurbaşkanının bir çoğunluğu olacak”
Cumhurbaşkanımız seçildiğinde, oturacak. Kendim vesayete karşı hayat uzunluğu çaba ettim. Bütün makamları terk ettim. Bizim burada uzlaşıyla oluşturduğumuz bir metni kabul eden Cumhurbaşkanı adayı birlikte yönetme konusunda irade beyan eden Cumhurbaşkanının seçilirken de birlikte gayret edeceğiz. Bu natürel ki ilkesel. Şu gününkü Cumhurbaşkanı Meclis’te mutlak çoğunluğa sahip olduğu için Meclis kıymetsiz üzere gözüküyor. Halbuki Cumhurbaşkanı’nın kararını döndürme hakkı var Meclis’in. Ortak aklı işleteceğiz. Kriz mi oldu, oturup, konuşup, çözeceğiz. 2 hafta evvel sayın Kılıçdaroğlu, sayın Akşener’in görüşmesinde kriz imajı var deyip herkes yemeğin sonunu beklerken ikisini de tanıyan arkadaşları olarak ‘Hiç merak etmeyin kriz çıkmayacak’ demiştim. Şu anda 6 siyasi başkan makul formda devam edecek. Hiç merak etmeyin, anayasal sorun çıkmayacak. Çok güçlü bir yol haritası açıklanacak, ortak siyasetler metni açıklanacak. Vilayet il formül üreteceğiz. O Meclis’te Cumhurbaşkanının bir çoğunluğu olacak. Tek başına hareket ederse o Meclis çoğunluğunu kaybedeceğini bilecek.
“Türkiye’ye rol biçen Beştepe’de vesayet rejimi var”
Bir memur, hiçbir siyasal pozisyonu olmamış bir memur, televizyon ekranına çıktı, bir genel başkanı ve topluca hepimizi sivil darbe yapmakla suçladı. Temel anayasal cürüm budur. Ben de baş danışmanlık yaptım, hiçbir periyotta genel liderleri suçlamadım. Sayın Erdoğan üzerinde Bahçeli vesayeti var, Perinçek vesayeti var. Beştepe’de bir güruh var. Biri ekranlara çıkıyor, ‘Bu devletin mimarisini ben dokudum, burada 1 kişilik hükümet var’ diyor ve devlete rol biçiyor. Sayın Erdoğan çıksın, tartışalım. O vesayetin nasıl olduğunu ben anlatayım. Sayın Erdoğan önce kendi vesayetten kurtulsun. Bugün AK Parti Genel Merkezi’nin üstünde vesayet var. Hiçbir sorumluluk almayan, ‘devleti ben yönetiyorum’ deyince kimse konuşmuyor. Sayın Binali Yıldırım bir şeyler diyebilir. İki tane genel lider vekili var. Binali Yıldırım konuşmuyor. Numan Kurtulmuş, genel lider vekili olarak oturuyor, Mehmet Uçum konuşuyor. Mehmet Uçum maaş alan bir memurdur. Arkaik bir Marksist dogmayla yetişmiştir. Türkiye’ye rol biçen Beştepe’de vesayet rejimi var. Mehmet Uçum maaş alan bir memurdur. Arkaik bir Marksist dogmayla yetişmiştir. Türkiye’ye rol biçen Beştepe’de vesayet rejimi var. Mehmet Uçum burada dedi ki, ‘Bugün bakanlar müsteşer durumundadırlar’ dedi. Sayın Soylu, sayın Bozdağ ne diyecek? Nureddin Nebati, Mevlüt Çavuşoğlu ne diyecek? Sonra da bize vesayet dersi vermekten bahsediyorlar. Bugün Beştepe’ye çöreklenmiş, AK Parti’nin bedelleriyle alakası olmayan bir vesayet var.
Merak doğal bir şey. Biz kendi takvimimizi uyguluyoruz. Herkes müsterih olsun. Sayın Erdoğan’ın takvimine uymayacağız. O istediği vakit değil, biz istediğimiz vakit adayımızı açıklayacağız. Onların oyun planına gelmeyeceğiz. Adayımızı açıkladığımızda ola ki bir kesim mutlu olmazsa, o kısımlara dönüp diyeceğiz ki ‘Bakın biz grubuz, burada bir kişi yok’. 26 Ocak’ta sayın Akşener’in ev sahipliğinde toplanacağız. Bu metinler imzalanacak. Ortak siyasetler kümesi tekrar toplanacak. 30 Ocak’ta biz bunları lansmanla paylaşacağız. Sonra bu parametreler belirli olduğu için iki süreci bir den işleteceğiz. Birinci süreç sayın Cumhurbaşkanımızın adaylığı, onun ismi üzerinde istişareler başlatacağız. Şu ana kadar hiç isim konuşmadık. Omuz omuza vereceğiz, sorumluluk şuuru içinde. İkinci süreç ise milletvekilliği seçimlerinde takip edilecek yol ve prosedür. Bu iki süreçte elde ettiğimiz sonuçları görüşeceğiz. Adım adım giderek olacak.
“Hiçbirimizin şahsi düşünme hakkımız yok”
Bir zihniyet ihtilali yaşıyoruz. Herkes bir kişiyi merak ediyor, biz ise sistemi değiştirmeyi hedefliyoruz. Hiçbir gece yok ki, uykum iki yahut üç sefer bölünmesin. Ağır bir sorumluluk var üzerimizde. Tabiri caizse 04.00’de kalktım ve kıvrandım. Hiçbirimizin şahsi düşünme hakkımız yok. Sistemi kurduğumuz için kimi çıkarırsak çıkaralım, kitleler şunu görecek ‘Bu cumhurbaşkanı benim partimden değil ancak ardında benim genel liderim var’. diyecek. Benim anayasa hukukunda referansım Serap Yazıcı, Ergun Özbudun’dur. Anayasa’nın 101. hususunda yer almadığı için bu türlü tartışma var. Biz alanda bu iktidarı devireceğiz. Genel liderler olarak birbirimizi rencide edecek kelamlar söylememeye ihtimam gösterdik. Genel liderler ortasında daima siyasi nezaket olduk.
Biz bir ekibiz. Her parti genel lider yardımcılarına hürmet duyarım. Birtakım şeyler yalnızca genel liderler ortasında konuşuluyor. Genel liderler bir sözde bulunmadan, öbür mensupların sözleri temel alınmaması lazım. 6 önder ortasında 6 Nisan sonrasında seçime hayır demede tam bir mutabakatımız var. Birinci cinste ortak adayımızın kazanacağına dair güçlü inancım var. Bizim adayımız birinci çeşitte kazanacak formülü üzerinde duruyoruz. Bunu sağlayacağımızı düşünüyorum. Öbür blokta yer alan, HDP açısından söylüyorum; bizim için 6 önderin bir isimde mutabık kalması. Aday alana çıktıktan sonra her kesitten oy isteyecektir. HDP, AK Parti, MHP, Vatan Partisi ve öbür partilerden de oy isteyecektir. Herkesten oy alınması için yapılacak telaffuzlara dayanak oluruz.
Her partinin görüşleri olur. Bizim de anayasa konusunda farklı çalışmalarımız var. Eğitim konusunda farklı çalışma yapan partiyiz. Ana lisanda çok açık biçimde, Türkiye’de bütün toplum kısımlarının temsil edildiği, cemevlerine türel statü, başörtüsü de bunun içinde. Bu masa 200 yıllık çağdaşlaşma tarihinin bütün fikirleri bünyesinde barındırıyor. Milliyetçi, muhafazakar, seküler, sol akımların olduğu bir masa burası. Farklı görüşleri bilerek oturduk bu masaya. Farklı kanaatlerimiz olsa dahi parlamenter sisteme geçene kadar bunları paranteze alıyoruz. İleride çıkabilecek hususları geleceğe bırakmak lazım. Şu anda gayemiz parlamenter sisteme geçmek. Farklı görüşlerimizi ileride her parti kendi zaviyesinden ele alabilir, hakkıdır.
“Şu anda öncelikli olan 6’lı Masa’nın iç tutarlılığını korumak ve Türkiye’yi düze çıkarmak”
Masada rezervi olan parti varsa, öncelikli olarak hepimizin Türkiye’ye kara kıştan bahara çıkarmak. Baharda hangi çiçeğin olacağına o vakit karar veririz. Ortak, taban müştereklerimizle yol yürüyeceğiz. Gelecek Partisi olarak çok dikkatli lisan kullanıyoruz. Şu anda öncelikli olan 6’lı Masa’nın iç tutarlılığını korumak ve Türkiye’yi düze çıkarmak. Şu anda hepimizin bildirisi, bu masanın Türkiye’de demokrasinin tekrar hayata kazanması için öncelik sırasını çok düzgün okumak lazım. Şu anda birinci sorun yoksulluk, bir nefes almak. Hepsi bunu söylüyor, solcusu, sağcısı, alevisi, sünnisi.
HDP açıklaması
PKK’ya karşı en sert çabayı vermiş birisiyim. Sayın Mithat Sancar’ı akademik hayattan tanırım. Daima söz ettim, Türkiye’de yasal siyasetin terörle ortasında net çizgiyi çekmesi lazım. Son açıklamalarda birtakım ilerlemeler, daha açık tavırlar oldu. Mersin’de terör saldırısına yapılan açıklamada bir ekip aralar alındı, en azından kınama yapıldı. Lakin kat edilmesi gereken yol var. Esasen sayın Erdoğan ve Bahçeli’nin İstanbul seçimleri öncesi Kandil’den Osman Öcalan’ı televizyona çıkarması, İmralı’dan mektup getirilmesi için de soruşturma açılacak. TRT Genel Müdürü bu talimatı kimden aldı? Kim müsaade verdi? Kim müsaade verdi? Terörle ilgili ne düşünüyorsunuz diye muhalefete sorma hakları yok. Legal siyaset çizgisine herkesin gelmesi lazım. HDP’nin kendi adayını çıkarması bizi hiç ilgilendirmez.
Başörtüsü teklifi
Başörtüsü problemini 6’lı Masa’da konuştuk. Sayın Kılıçdaroğlu’nun saygı duyulacak girişidi. Sayın Erdoğan’ın çok kötü tabirle ‘gollük pas’ dedi. Çok rahat çözülecek sıkıntıyı yokuşa sürdü. Bu türlü bir bahis referanduma gitmemeli. Bu mevzu Meclis’te çözülmeli. Muhalefetin bu husustaki görüşleri göz önüne alınarak Meclis’te görüşülmeli. BM Güvenlik Kurulu’nun 18 Aralık 2015 kararı referanstır. Rusya’nın da içinde olduğu süreç. Bu karar çerçevesinde bütün taraflarla Suriye’de görüşülebilir. Karşı çıkmam. BM Güvenlik Kurulu kararlarına uygun çerçevede olması kaydıyla.