Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Lideri Ziya Özalp, kesime ait değerlendirmelerini paylaştı.
Otomotivdeki dönüşümle birlikte birtakım kesimlerde elektrikli araçların bu dönüşümde olmasıyla bir arada azalma olacakken, kimi kesimlerde da artışın kelam konusu olduğunu belirten Özalp, elektrikli araçların üretim maliyetinin mevcut konvansiyonel araçlara nazaran iki katı civarında bulunduğunu, bu nedenle pazarın 2035’e kadar büyük bir değişim içerisinde olmadığını söyledi.
Türkiye’de geçen yıl 7 binin biraz üzerinde araç satıldığını anımsatan Özalp, bunun hala istenen düzeyde olmadığını tabir etti.
Pazarın büyüme içerisinde olduğunu belirten Özalp, şunları kaydetti:
“2021’e paralel olarak 2022’de tekrar yaklaşık yüzde 18’lik bir büyüme artışı olduğunu söyleyebiliriz. Yaşanan tedarik zincirindeki bütün aksiliklere karşın tekrar en azından 2 haneli sayılar civarında adetsel manada büyümenin olduğunu söyleyebiliriz. Üye yapımızın bir kısmı üretici, bir kısmı dağıtıcı… Yüklü olarak dağıtıcı üyelerimizde daha fazla büyüme görüyoruz”
‘SEKTÖRÜN EN DEĞERLİ SORUNU TEDARİK’
Ziya Özalp, kesimdeki sıkıntılara ait de değerlendirmelerde bulundu. Bilhassa temel manada 7-8 sorun olsa da 3 sorunun yüklü olarak ön plana çıktığını vurgulayan Özalp şu tabirleri kullandı;
“Bunun başında, tedarik sorunları geliyor. Döviz kurlarındaki hareketlilik ve kargo maliyetleri… Çip krizi büyük manada kısmi olarak çözüldü ancak tam manasıyla çözülemedi. Zira yalnızca üretimin olmamasıyla değil, günden güne araçlardaki çip sayısı, yedek kesimdeki çip sayısı da artıyor.
Bunun için gereksinim daima artan grafikte devam ederken, geriden gelen talebi karşılayabilmek hedefiyle bütün krizi bir anda çözebilmek mümkün değil. Bir çip olmadığı vakit otomobilin bile teslim edilemediğini gördük. Araçların kimileri tek anahtarla teslim edildi. Başka anahtarı ise bir sene sonra teslim edeceklerdi. Zira ‘çip yok’ denildi ya da ‘bazı aksesuarları silmek zorundayız’ denildi.
Bakıldığında, tedarik zinciri, uçtan uça otomotiv bölümü için çok kıymetli bir nokta”
‘ORTA DOĞU MERKEZLERİ TÜRKİYE’DEN YÖNETİLİYOR’
OSS Başkanı Ziya Özalp, konuşmasının akabinde gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yabancı yatırımcıların Türkiye’de üretim ve yatırım isteklerine ait soru üzerine Özalp, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yabancılar, bilhassa başta Avrupa Birliği’ndeki ülkeler olmak üzere Türkiye pazarını yakından takip ediyorlardı. Aslında tedarik noktalarında birçok üreticiden mal alıyorlardı. Biz maalesef üretim noktasında hala kendi markasını oluşturmuş durumda değiliz ve Türk markaları, başta Avrupa kutularının içerisine girerek dünyada tanınır hale geldi.
Avrupa’da daralan bir pazarı gördüğümüz vakit Türkiye olmazsa olmaz bir nokta. Aslında açıkça söylemek gerekirse sonlarımıza kadar gelmişlerdi. Yani şu anda Bulgaristan ve Yunanistan’a kadar birçok kıymetli kuruluş, Amerikalı firmalar olsun, Avrupa’nın birçok firmaları, konsolidasyon başlattı ve büyümelerini genişlettiler.
Özellikle Orta Doğu’ya ilişki için de Türkiye, aslında bir merkez bu noktada. Birçok yabancı firma, esasen Türkiye’de üretici firma. Memleketler arası markaların hepsi Orta Doğu merkezlerini Türkiye’den yönetiyor.
‘YABANCI YATIRIMI KONUSUNDA GÖRÜŞMELER VAR’
Yatırım konusunda görüşmeler var, yalnızca Avrupalı firmalardan değil, son devirde Orta Doğulu firmalar da bu noktada muhakkak görüşmelere başladı. Üretim yapma manasında da var. Aslında bu noktada Orta Doğulu firmaların Türkiye’ye üretimlerini kaydırabilme üzere durumu da var.
Türkiye’nin kabiliyetinden ötürü fakat burada firma satın alma, bununla birlikte bu pazarı Türkiye pazarında büyütebilme yahut o Avrupa pazarıyla birleştirebilmek üzere planları var”
‘EYT BÜYÜK SORUN OLUŞTURABİLİR’
Ziya Özalp, EYT’nin bölüme olası etiklerini de kıymetlendirdi. EYT’nin otomotiv kesimi için büyük bir sorun oluşturabileceğine işaret eden Özalp, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bazı bölümler bunu anlamadı bile, EYT nedir bilmiyor bile… Fakat bizim için sahiden büyük bir sorun. Zira otomotiv bölümündeki deneyim, otomotiv dalında bulunan kişi sayılarının verimliliği belirli bir yaş sonrasında oluyor.
Bugün bir boyacı bulmak, kaportacı bulmak, bir bakımcı bulmak çok güç. Onun için EYT öncesinde de olağan manada emekli olmuş tüm çalışanlarımızı elimizde tutmak için çok önemli gayret sarf ediyoruz. Artık bu noktada biraz daha fazla uğraş sarf edilmesi lazım.
‘OTOMOTİV BÖLÜMÜ HAZIR DEĞİL’
Firmalarımız esasen çalışanlarının memnuniyetini artırmak için dalda çok önemli halde hem özlük hakları hem yan haklar olarak bunu geliştirmeye çalışıyordu. Bu bizim için kıymetli ve kritik bir bahis. Mutlaka ve mutlaka bu insanları kaybetmememiz lazım.
Zaten ülkenin en büyük sorunu, bu noktadaki ustalık ve el işleriyle ilgili olabilecek meselelerin tamamındaki profilin yok olması, meslek liselerinin eskisi kadar cazibe merkezi olmaması ve insanların artık dijital dünyayla bir arada dijital tahliller, masa başı dediğimiz işlere daha fazla adapte olması. Otomotiv bölümü, tam manasıyla bunun için hazır değil. Şimdi her şeyiyle dijital değil.
‘EYT ÜLKENİN YARARINA OLACAK BİR DURUM DEĞİLDİ’
Gelecekle ilgili bir telefon güncellemesi üzere otomobillerin güncellemesinden bahsediliyor lakin 20 milyonluk da bir geçmiş satılmış araç var. Bunların bakımı, tamiratı, satış siyasetleri çok çok kıymetli. Bu manada EYT’ye karşı bizim bakış açımız, açıkça söylemek gerekirse, zati başından beri çok müspet değildi.
Yani ülkenin çok da fazla yararına olacak bir durum da değildi. Çalışanların mağduriyeti açısından söylemiyoruz, onları mağdur etmeden, onları dal ya da iş dünyası içinde tutarak tahliller üretilmesi cazip olurdu.
Gerçekten bu iş kaybını yaşarsak, beşerler nitekim de çok genç yaşlarda emekliliğine girerse bu nokta, nitekim birçok kesimi zorda bırakır ki bunun başında otomotiv gelir” (AA)